Mỹ Áp Thuế Lên Trung Quốc: Ngòi Nổ Căng Thẳng Thương Mại Toàn Cầu
Trong những năm gần đây, cụm từ “Mỹ áp thuế lên Trung Quốc” đã trở thành điểm nóng trong các bản tin kinh tế và chính trị toàn cầu. Cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới – Mỹ và Trung Quốc – không chỉ ảnh hưởng sâu rộng đến mối quan hệ song phương mà còn tạo ra làn sóng chấn động đối với kinh tế toàn cầu. Việc Mỹ liên tục gia tăng thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc là một phần trong chiến lược kiềm chế sức mạnh công nghệ và công nghiệp của Bắc Kinh.
Bối cảnh của chính sách Mỹ áp thuế lên Trung Quốc
Căng thẳng thương mại giữa hai nước bùng phát mạnh mẽ từ năm 2018, khi chính quyền Tổng thống Donald Trump công bố loạt thuế quan mới lên hàng hóa Trung Quốc trị giá hàng trăm tỷ USD. Lý do được đưa ra là nhằm chống lại hành vi thương mại không công bằng, nạn đánh cắp sở hữu trí tuệ và thâm hụt thương mại quá lớn của Mỹ với Trung Quốc.
Từ đó, chiến tranh thương mại Mỹ – Trung leo thang thành một loạt hành động “ăn miếng trả miếng”, với việc cả hai bên đều áp thuế cao hơn lên hàng trăm tỷ USD hàng hóa nhập khẩu của nhau. Kể cả khi chính quyền Joe Biden lên thay, nhiều biện pháp thuế quan từ thời Trump vẫn được duy trì và thậm chí còn siết chặt hơn trong một số lĩnh vực nhạy cảm như công nghệ bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và chuỗi cung ứng pin năng lượng.
Những mặt hàng chịu ảnh hưởng từ thuế quan Mỹ – Trung Quốc
Danh mục hàng hóa Trung Quốc bị Mỹ đánh thuế bao gồm hàng nghìn mặt hàng, từ nguyên liệu thô, linh kiện điện tử, thép, nhôm, cho đến các sản phẩm tiêu dùng như tivi, điện thoại, máy móc, quần áo, giày dép… Điều này khiến doanh nghiệp Trung Quốc gặp nhiều khó khăn khi xuất khẩu sang thị trường Mỹ – một trong những thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới.
Đặc biệt, trong thời gian gần đây, Mỹ tiếp tục mở rộng thuế đối với xe điện Trung Quốc, pin và vật liệu hiếm – những lĩnh vực then chốt mà Trung Quốc đang dẫn đầu. Chính quyền Biden cũng đã công bố kế hoạch xem xét lại toàn diện các chính sách thương mại với Trung Quốc để đối phó với tình trạng “trợ cấp công nghiệp quy mô lớn” mà Bắc Kinh dành cho các tập đoàn trong nước.
Ảnh hưởng của thuế Mỹ lên Trung Quốc và nền kinh tế toàn cầu
Việc Mỹ áp thuế lên Trung Quốc không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế hai nước mà còn tác động đến chuỗi cung ứng toàn cầu. Nhiều doanh nghiệp quốc tế, đặc biệt là các công ty công nghệ và sản xuất toàn cầu, buộc phải điều chỉnh chiến lược để tránh tác động từ thuế quan. Một số đã chuyển dây chuyền sản xuất sang các quốc gia Đông Nam Á như Việt Nam, Thái Lan, hoặc Ấn Độ để giảm thiểu chi phí.
Đối với Trung Quốc, áp lực thuế khiến kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ giảm mạnh trong một số giai đoạn. Đồng thời, nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa của Trung Quốc gặp khó khăn trong việc cạnh tranh do chi phí tăng cao. Tuy nhiên, Bắc Kinh cũng đã có các chính sách kích cầu nội địa và tìm kiếm mở rộng thị trường xuất khẩu khác để giảm sự phụ thuộc vào Mỹ.
Trong khi đó, người tiêu dùng Mỹ cũng không thoát khỏi tác động. Việc đánh thuế lên hàng hóa Trung Quốc khiến giá cả nhiều mặt hàng nhập khẩu tại Mỹ tăng cao, góp phần tạo áp lực lạm phát. Một số doanh nghiệp Mỹ cũng chịu ảnh hưởng khi nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu bị đội giá, ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh và lợi nhuận.
Mục tiêu chiến lược và tương lai của cuộc chiến thuế quan Mỹ – Trung
Việc Mỹ áp thuế lên Trung Quốc không chỉ đơn thuần là một biện pháp thương mại mà còn mang ý nghĩa chiến lược lâu dài. Mục tiêu chính là kìm hãm sự phát triển nhanh chóng của Trung Quốc trong các lĩnh vực công nghệ cao, đồng thời bảo vệ các ngành công nghiệp chiến lược của Mỹ như sản xuất chip, năng lượng sạch và quốc phòng.
Trong thời gian tới, nhiều chuyên gia dự đoán cuộc đối đầu thương mại Mỹ – Trung sẽ còn tiếp diễn, dù không còn gay gắt như giai đoạn đầu. Cả hai nước đều đã học cách “sống chung với chiến tranh thương mại” và điều chỉnh chính sách để ứng phó linh hoạt. Tuy nhiên, căng thẳng vẫn âm ỉ và có thể bùng phát bất kỳ lúc nào nếu xuất hiện yếu tố mới, như xung đột công nghệ hoặc các bất đồng địa chính trị.
Kết luận
Việc Mỹ áp thuế lên Trung Quốc là một phần trong cuộc chơi quyền lực toàn cầu giữa hai cường quốc. Mặc dù các chính sách thuế quan mang lại một số lợi ích ngắn hạn cho Mỹ như giảm thâm hụt thương mại, bảo vệ ngành công nghiệp nội địa, nhưng về dài hạn, nó cũng tạo ra nhiều hệ lụy cho kinh tế toàn cầu. Với xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng và sự trỗi dậy của các nước trung lập, thế giới có thể sẽ chứng kiến một cục diện thương mại mới, ít phụ thuộc hơn vào các siêu cường.
Xem thêm
Vận chuyển trà sen từ Trung Quốc về Việt Nam
